فقر؛ رنجی به قدمت بشر

 

به مناسبت 17 اکتبر،روز جهانی ریشه کنی فقر

فقر؛ رنجی به قدمت بشر

روزی که انسان از بهشت به زمین هبوط کرد نخستین بار با مفهوم محروم بودن از بهترین ها و آنچه که خود را لایق بهره بردن از آن می دانست آشنا شد.اگربه تاریخ بشر و متون و نوشته های به جای مانده از سالهای دور و زندگی مردمان ، خواه عام بوده و خواه شاعر و دانشمند نامی بوده باشند نگاهی داشته باشید بعید است که از فقر سخنی به میان نیامده باشد.

در جهان امروز که ما خود را برتر از نیاکانمان می دانیم هنوز هم رنجی بر شانه های انسان ها سنگینی می کند و آن رنج چیزی جزانواع فقرنیست که گلوی بشر را با چنگال های خود می فشارد و گاهی روح انسانیت و تعالی طلبی را زنجیر می کند.از این رو در سال1987 حدود صد هزار نفر از مردم در حمایت از قشر فقیر و برای گرامیداشت قربانیان فقر در میدان تروکادرو پاریس جمع شدند و فقر را نقض حقوق بشر دانستند و با این حرکت نمادین از تمامی مردم دنیا و دولت ها خواستند که در راه برچیده شدن فقر گام بردارند. این روز در نهایت در سال1992 با ثبت در سازمان ملل متحد رسمیت یافت و از آن سال تا کنون تلاش شده است که راه های ریشه کنی فقر را شناسایی کرده و برای رهایی مردمان اسیر این پدیده شوم بیشتر تلاش شود.

برخی از انسان ها دچار فقر طبیعی اند یعنی در محیطی از این جهان زندگی می کنند که از نظر منابع طبیعی فقیرند و همه ما شاید این نوع فقر را طبیعی بدانیم اما این دیدگاه با یک مثال مشهور رد می شود؛کشور ژاپن.کشوری که از منابع طبیعی بی بهره است و از نظر زلزله های شبانه روزی بسیار غنی! یا مردمان فقیر آفریقایی بر روی کوهی از منابع زیر زمینی زندگی می کنند و سال هاست چهره رنجور و بدن های لاغر و آفتاب خورده شان به سنبل فقر و گرسنگی تبدیل شده است. آنچه که در زدودن فقر از جوامع با اهمیت تر است نقش سیاست ها و برنامه های حکومت هاست.

همانا که آگاهی و تفکر راه نجات مردمان است و خداوند هم در قران کریم بدان اشاره کرده است ؛در فرهنگ اسلامی برای زدودن فقر از جامعه، افزون بر خود فرد، عموم آحاد جامعه و همچنین زمام داران حکومت نیز مسئول شناخته شده اند و باید برای از میان بردن این پدیده شوم و تنگ تر کردن شکاف بین فقیران و ثروتمندان بکوشند.

زیرا فقر یعنی ارضا نشدن نیازهای اولیه انسان که حیاتش بدان وابسته است و تا هنگامی که برآورده نشده باشند نمی توان به مراتب بالاتر از نیاز های درونی بشر پرداخت و ازاین روست که احکام و دستورات فراوانی در این راستا می بینیم از جمله حرام دانستن رباخواری و نزول،تاکید بر درآمد حلال و حرمت تجاوز به حقوق دیگران،دوری از فساد و زیاده خواهی ،تاکید بر خمس و زکات و صدقه و همچنین تاکید فراوان بر کمک به هم نوع و دستگیری از نیازمندان و بسیاری از دستورات دیگر که اگر به آن ها به طور کامل و درست عمل شود می توان به خوبی فقر را ریشه کن کرد و مردم را به اهداف متعالی تر و جامعه را به سمت پیشرفت های بیشتر رهنمون کرد.

سازمان های جهانی برای تحقق این هدف تدابیری اندیشیده اند و راهکاری مختلفی تا به امروز برای ریشه کنی فقر ارائه کرده اند که برای نمونه می توان به این موارد اشاره کرد:

 در زمینه توسعه اقتصادی اقداماتی چون تاسیس نظام بانکی،کاهش فاصله ی دهک های درآمدی، افزایش حداقل دستمزد، افزایش کار آفرینی، برقراری نظام مالیات و... و در زمینه توسعه اجتماعی اقداماتی چون برقراری بیمه همگانی، دسترسی افراد به آب آشامیدنی، بالا بردن سطح رفاه زندگی، برقراری عدالت اجتماعی، افزایش سلامت و بهداشت فردی و جمعی و موارد دیگر که نیاز به بررسی دارند تا موفقیت آن ها به اثبات برسد.

به طور خلاصه می توان گفت فقر ابتدا از فقر فرهنگی و کمبود آگاهی آغاز می شود و به صورت مشکلات اقتصادی بروز پیدا می کند و منجر به مسائل اخلاقی، اجتماعی و حتی جرم و بزه می شود و این میان عمر و زندگی انسان هاست که به سخره گرفته می شود .

در کشور ما هم  مردمانی تمام عمر با این موضوع دست به گریبانند و چهره زشت و هولناک فقر، زیبایی را از بسیاری از زندگی ها گرفته است و نیاز به اقدامات جدی برای خروج ازاین پدیده دردناک را همه ما به خوبی درک می کنیم و نیاز است که کاری شود زیرا " هیچ انسانی سزاوار فقر نیست..."

مریم موسوی