بحران آب
بحرانی که جدی گرفته نمی شود!
آب،این مایه حیات بخش و عامل شکل گیری تمدن ها، همواره جایگاه عظیمی در زندگی مردمان داشته است. از دیر باز تمدن ها در نزدیکی منابع آب شکل گرفتند و با افزودن آن به خاک و بهره گرفتن از هنر و ذوق صنعتگران و با استفاده از نیروی آتش سفال را پدید آوردند و همواره کشاورزی و دامپروری خود را به آب وابسته می دانستند و چه شعرها که در وصف آب روان سروده نشده و چه جنگ ها که در تاریخ میان مردمان بر سر آب شکل نگرفته و چه دعا ها که برای دچار نشدن به خشکسالی زمزمه نشده است.
از دیرباز ایرانیان با مشکل کمبود آب روبه رو بوده اند و از همان روزگاران خلاقیت و نبوغ و دوراندیشی شان برای روزهای کم آبی را با ساخت قنات ها و سازه های این چنینی نمایان کرده اند.
اما اکنون بنابر مطالعات جهانی صورت گرفته در مورد بحران آب و خشکسالی ( مقاله دالین و همکاران چاپ شده در تاریخ سیزدهم فروردین ماه 1397 در نشریه نیچر) ایران هم از کشورهای در خطر بحران جدی آب است که دلیل اصلی آن اتلاف آب در آبیاری محصولات کشاورزی است و در این مقاله به این موضوع اشاره کرده است که کشورهایی چون ایالات متحده آمریکا، چین و ایران در معرض خطر بیشتری هستند زیرا با تخلیه آبهای زیرزمینی خود هم غذا تولید می کنند و هم آن را صادر می کنند و ایران علاوه بر این روند نادرست، واردات مواد غذایی خود را هم عمدتا از کشورهایی با همین روند (یعنی استفاده از ذخایر تجدیدناپذیر آب برای تولید غذا )انجام می دهد که از لحاظ امنیت آبی و غذایی در معرض خطر جدی قرار می گیرد.
از این رو توجه به بخش کشاورزی و سیاست گذاری های درست نقش مهمی را در این زمینه ایفا می کند. اولین قدم برای تحقق این موضوع پذیرش آن است و این که در حال حاضر هم موضوع آب بین استان های یزد و اصفهان و کهگیلویه و بویراحمد می تواند به تنشی بزرگترتبدیل شود.از این رو باید به این اتفاق نظر برسیم که ما نیازمند یک انقلاب در صنعت کشاورزی هستیم و بحران آب برای ما بسیار جدی تر از چیزیست که فکر می کنیم.
برای انقلاب در کشاورزی نیازمند استفاده از روش ها و فناوری های نوین هستیم که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
-استفاده از سیستم های آبیاری جدید مانند آبیاری تحت فشار
-استفاده از سیستم های نوین کشت مانند کشت هیدروپونیک
-استفاده از ارقام تراریخت مقاوم به تنش های خشکی و شوری برای کشت در مناطق کم آب
-کشت محصولات ضروری و دوری از کشت محصولاتی که آب مورد استفاده آنها بسیار زیاد است مثل هندوانه،خیار،گوجه فرنگی و سیب.
-کنترل و بهره بردن مناسب از نزولات آسمانی
-و...
با در نظر گرفتن این که ما مرز بحران آب را رد کرده ایم و اکنون با توجه به تغییرات اقلیمی و بارش های اندک و همچنین اتلاف آب در بخش کشاورزی به بحران آب رسیده ایم باید اقدامات جدی تر و کارشناسی تری را در این مورد می دیدیم که البته از نظر آکادمیک ما پتانسیل های لازم را برای این انقلاب فراهم آورده ایم و استفاده از این دانش و پتانسیل نیازمند قوانین و حمایت های سیاست گذاران، سیاست مداران و البته بخش خصوصی به ویژه کشاورزان گرامی است.
آب لازمه زندگی و تمدن است و حفظ و استفاده از این منبع تجدیدناپذیر عزمی راسخ می طلبد و ما ایرانیان از همان روزگاران کاریز و قنات به ارزش و اهمیت آن برای حیات واقف بوده ایم و اکنون و در این برهه بحرانی هم نیازمند همان عزم راسخ و تکیه بر دانش و فناوری هستیم باشد که آیندگان نیز از ما به درایت یاد کنند و کودکانمان نیز از سرسبزی و آبادی ایرانمان بهره ببرند.